دوخت سنتی یکی از هنرهای دستی سنتی است. دوختها یکی از هنرهای مانگار از گذشته همراه با سنت ها و عادات گذشتگان در پوشش و تزیینات لباس می باشد. دوختهای سنتی آراستن سطح پارچه ساده با استفاده از نخها با رنگهای مختلف و لوازم مخصوص است که به کمک بخه های ظریف منسوجات را زیباتر میکنند.

بهترین دوختهای سنتی

پارچه، نخ، سوزن و سایر لوازم کمکی برای رودوزیهای پارچه خاصی استفاده میشود. نوع پارجه برای هر دوختی متناسب با تجربه هنرمندان این رشته بیان شده است. تجربه آنها بهترین دوخت را برای هرپارچه ای شناسایی کرده است.

معرفی نخ های سنتی

نخ دمسه

کلافهای کوچک در بازار موجود است. یک رشته نخ ۶لا با رنگهای مختلف است.

نخ ملیله

نخی فلزی است که از طلا و نقره بدون مغزی تشکیل شده است. به صورت فنری و کاملا حالت ارتجاعی دارد. این نوع نخ ها در زغره دوزی(به دوخت سرمه یا پولک بر روی پارچه یا لباس زغره دوزی میگویند) نیز استفاده میشود. این نخ مانند نخ نقده تولید میشود فقط تفاوت آن با نقده (به نخ های فلزی از طلا و نقره یا با آلیاژ که به صورت پهن تهیه میشود نقده گفته میشود.) در تابیدن فنری آن است.

نخ سرمه

نوع دیگری از نخ های فلزی است که از طلا یا نقره بی مغز به صورت:

• سرمه لوله ای ساده و خیلی فشرده بهم تابیده
• سرمه الماسی به صورت مربعی یا مکعبی تابیده
• سرمه بلورنسنت بصورت لوله ای ظریف تابیده و جنس فلز آن از دو نمونه دیگر کلفت تر و حالت ارتجاعی کمتری دارد.

معرفی سوزن های دوخت سنتی

•  سوزن بیتوین: این سوزن طول متوسط دارد و برای دوخت پارچه های ضخیم متوسط و زیاد بکار میرود. (شماره سوزن برای پارچه با ضخامت زیاد بیتوین۸ و ضخامت متوسط بیتوین ۱-۴-۸ مناسب است.)
• سوزن منجوق دوزی: سوزنی بسیار نازک و ظریف است. برای عبور از منجوق بسیار راحت است.

معرفی طرح های دوخت سنتی

طرح های رایج به دو نوع کاملا متفاوت در بافت و دوخت پارجه تقسیم میشوند:

طرح های شکسته

از بهم پیوستن خطوط مستقیم و شکسته تشکیل شده اند که از خطوط:

•  افقی: گره های پهلو به پهلو هم بسته میشوند.
• عمودی: گره های که بر روی هم بسته میشوند.
• اریب: بطور مورب کنار و بالای هم بسته میشوند( با زاویه ۴۵ درجه)

طرح های گردان

از بهم پیوستن خطوط منحنی به وجود میآیند.

طرح و نقش و رنگ دوختها و بافتها

طرح و نقش بعد از اسلام در مراحل اولیه تا دوره صفوی، اشکال ساده هندسی است که به نقش های یکپارچه و شبکه های موزون شامل زنجیره همه جانبه و متصل و دایره های مداوم و چهار گوشه ها و اشکال هندسی چند ضلعی حاصل میشود.